05.01.2008: dag 173: Siem Riep

De Khmers zijn verantwoordelijk voor een van de meest hoogstaande beschavingen uit de geschiedenis met een nooit geziene architectuur en kunst. Diezelfde Khmers zijn ook degenen die de donkerste bladzijde uit hun geschiedenis schreven; vanaf 1975, toen de Amerikanen het land in de steek lieten na hun nederlaag in Vietnam, tot 1979 regeerde de terreur van Pol Pot in het land.
Het landmijnenmuseum geeft een gruwelijk beeld waar mensen toe in staat zijn. Een voormalig mijnenlegger heeft het tot zijn levenswerk gemaakt om zoveel mogelijk onontplofte tuigen op te sporen en onschadelijk te maken. Er zouden nog verschillende miljoenen landmijnen in de velden verspreid liggen, vooral de grens met Thailand is nog niet helemaal vrijgemaakt. Iedere dag worden nog mensen verminkt door springtuigen als ze in de rijstvelden werken.
Een video toont het levensgevaarlijke werk van Aki Ra, een voormalig kindsoldaat die zowel voor de Kmer Rouge al voor de Vietnamezen mijnen heeft gelegd. Hij ontmijnt met een stok en een schroevendraaier. Hij heeft ondertussen de aandacht getrokken van de grote hulporganisaties die in Cambodia werkzaam zijn in de ontmijning; grote nieuwszenders komen regelmatig langs om zijn werk te filmen.
Op een grote hoop gestapeld liggen honderden onschadelijk gemaakte tuigen; ze lijken op koekjesdozen en verfpotjes en ze zijn er in alle maten en modellen.
Verder liggen in rekken Rode Khmeruniformen met de typische groene pet, geblokte halsdoeken en helmen. Ook enkele geldbriefjes uit het jaar nul. Voorts vele clandestiene foto's en ontroerende tekeningen en schilderijen die de folterpraktijken en ellende onder het regime voorstellen. Onze tuk tuk-chauffeur vertelt dat zijn beide ouders vermoord werden in 1976 toen hij twee jaar oud was.
In het centrum van Siem Riep liggen achter een vitrine in een pagode honderden schedels en beenderen die in de loop van de jaren tot vandaag nog steeds gevonden worden als boeren de velden ploegen. Ook hier weer foto's en tekeningen van sadistische Khmer Rouge-soldaten en hun uitgemergelde slachtoffers. Deze beelden herinneren ons an het Vat Yashem-museum in Jeruzalem waar de brutaliteiten van de Nazi's getoond worden.
Opvallend zijn de gesponsorde waterpompen die voor vele huisjes in Killing Fields staan opgesteld; een affiche toont de naam van de schenker van de installatie. De overgrote meerderheid zijn Amerikaanse namen met erlangs hun vlag. Waarschijnlijk is het een soort van 'wiedergutmachung', een schuldgevoel dat nog leeft bij vele Amerikanen nadat ze de bevolking overleverden aan de Khmer Rouge.